Giám đốc một DN có trụ sở tại quận 3 (TP.HCM) cho biết vừa qua DN của ông nhận được tờ khảo sát từ chi cục thuế, trong khảo sát có câu hỏi DN có thuộc 15 ngành nghề gồm: điện lực, xăng dầu, bưu chính viễn thông, nước sạch, tài chính tín dụng, bảo hiểm, y tế, thương mại điện tử, siêu thị, thương mại, vận tải hàng không, đường bộ, đường sắt... hay không. 

Nếu thuộc những ngành nghề này mới được lựa chọn giữa sử dụng HĐĐT có mã và không có mã. Ngược lại, DN buộc phải sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế.

Theo vị giám đốc này, tại điều 91 Luật quản lý thuế lại quy định ngoài 15 ngành nghề trên thì DN, tổ chức kinh tế đã hoặc sẽ thực hiện giao dịch với cơ quan thuế bằng phương tiện điện tử, có hệ thống phần mềm kế toán, phần mềm đáp ứng lập, tra cứu HĐĐT, lưu trữ dữ liệu theo quy định... cũng thuộc diện không phải sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế, trừ trường hợp DN thuộc diện rủi ro cao.

"Công ty tôi đáp ứng các điều kiện trên. Nhưng hiện nay tại TP.HCM, cơ quan thuế chỉ chấp nhận đăng ký sử dụng HĐĐT không có mã của cơ quan thuế đối với các DN ở 15 lĩnh vực nêu trên và buộc công ty tôi sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế là không phù hợp với Luật quản lý thuế", vị giám đốc này bức xúc nói.

Nhiều DN cũng phản ứng quyết liệt với việc này. Chị Mỹ Ngọc, kế toán trưởng một DN tại quận 8, cho rằng có việc bắt buộc gần như toàn bộ DN phải sử dụng hóa đơn có mã (trừ DN thuộc 15 ngành nghề liệt kê ở trên).

Luật cho nhưng cơ quan thuế lại không

Chị Mỹ Ngọc lo ngại: bán hàng trên các sàn thương mại điện tử và cả bán trực tiếp, có khi chỉ trong 1 tiếng phải giao hàng, 1 sàn thương mại điện tử 1 ngày có đến mấy ngàn đơn hàng, mà mỗi lần xuất hóa đơn là phải xếp hàng chờ cơ quan thuế cấp cho 1 cái mã thì mới xuất được hóa đơn. Như vậy là mọi người cùng chờ và khả năng xảy ra nghẽn mạch rất cao.

Trong khi đó, ngày nào hệ thống nghẽn là ngày đó DN nghỉ làm ăn vì không xuất được hóa đơn. Mặt khác, dù là HĐĐT nhưng DN vẫn phải in chuyển đổi để vận chuyển trên đường. "Nếu trong trường hợp nghẽn mạch không xuất được hóa đơn, hàng hóa bị bắt thì ai sẽ chịu rủi ro?", chị Mỹ Ngọc hỏi.

Cũng theo chị Ngọc, cả nước có hơn 600.000 DN, riêng TP.HCM hơn 200.000 DN, vậy khi nhu cầu cùng đổ dồn về thì hệ thống nào chịu nổi? Do vậy với quy định chặt chẽ như vậy thì không khéo cải tiến thành cải lùi. Rồi khi xảy ra tình trạng nghẽn mạch thì DN gọi ai, cơ quan nào sẽ đứng ra xử lý, nhất là ngoài giờ hành chính. Liệu có tổng đài như call center 24/7 của ngân hàng hay không?

"Thông tư 78 quy định rõ ràng trường hợp nào rủi ro cao, trong khi cơ quan thuế lại "quơ đũa cả nắm" như vậy khiến DN rất bị động. Chưa kể với quy định này còn vô hiệu hóa cả thông tư của Bộ Tài chính", chị Ngọc nói thêm.

Cơ quan thuế: thuận lợi

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Thái Minh Giao, cục phó Cục Thuế TP.HCM, cho hay việc áp dụng HĐĐT có mã hay không có mã theo hướng dẫn từ Tổng cục Thuế. Trước thắc mắc của DN, ông Giao cho hay khi áp dụng hóa đơn có mã, cơ quan thuế... không xem DN thuộc diện rủi ro cao.

Theo ông Giao, mã của cơ quan thuế gồm 34 ký tự được tạo ngẫu nhiên, duy nhất và bảo mật. Thông tin của HĐĐT có mã đã gửi cho người mua thì ngay lập tức có dữ liệu trên cổng thông tin điện tử ngành thuế và cơ quan chức năng tra cứu được khi kiểm tra hàng hóa lưu thông.

Việc DN trích dẫn điều khoản cho phép DN ngoài 15 ngành nghề được sử dụng HĐĐT không mã cơ quan thuế, ông Lưu Đức Huy, vụ trưởng Vụ Chính sách (Tổng cục Thuế), xác nhận: điều 91 của Luật quản lý thuế số 38, bên cạnh DN kinh doanh 15 ngành nghề trên thì các DN, tổ chức kinh tế đã hoặc sẽ thực hiện giao dịch với cơ quan thuế bằng phương tiện điện tử, có hệ thống phần mềm kế toán, phần mềm lập HĐĐT đáp ứng lập, tra cứu, lưu trữ dữ liệu HĐĐT theo quy định (và bảo đảm việc truyền dữ liệu HĐĐT đến người mua và đến cơ quan thuế) thì được sử dụng HĐĐT không có mã của cơ quan thuế khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, trừ trường hợp rủi ro về thuế cao.

Về lo ngại nghẽn mạng, ông Huy xác nhận thời gian đầu triển khai vừa qua có một số vướng mắc liên quan đến đường truyền và phần mềm, tuy nhiên đã nhanh chóng nâng cấp ứng dụng và giải đáp vướng mắc.

Không chỉ giúp DN tiết kiệm chi phí in ấn, phát hành, lưu giữ, ông Đậu Anh Tuấn - trưởng ban pháp chế, Phòng Thương mại và công nghiệp VN - nhận định những DN làm ăn bài bản, minh bạch sẽ có lợi thế hơn, thu ngân sách cũng sẽ tăng, tránh tình trạng hóa đơn giả khi hóa đơn đã được cơ quan thuế xác thực.

Tuy nhiên, ông Tuấn đề nghị ngành thuế có giải pháp xử lý nghẽn mạng, đặc biệt là bảo mật thông tin không bị lộ để DN yên tâm sử dụng. Chi phí khi chuyển đổi HĐĐT cũng cần hợp lý vì phần đông DN có quy mô nhỏ và siêu nhỏ.

Do vậy các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế đã thông báo phát hành hóa đơn đặt in, hóa đơn tự in, đã mua hóa đơn của cơ quan thuế... trước ngày nghị định này ban hành vẫn tiếp tục được sử dụng đến 30-6-2022.

Như vậy nghị định này đã giải tỏa lo lắng của doanh nghiệp những ngày qua. 

Trước đó nhiều doanh nghiệp "hoang mang" do cơ quan thuế mỗi địa phương hướng dẫn mỗi kiểu, khiến doanh nghiệp không biết việc "khai tử" hóa đơn giấy để chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1-11-2020, theo quy định của nghị định 119 (năm 2018), hay từ ngày 1-7-2022, theo quy định của Luật quản lý thuế mới.

Trong khi trả lời các doanh nghiệp thời điểm đó, cơ quan thuế nhiều địa phương hướng dẫn "nước đôi" và yêu cầu doanh nghiệp chờ nghị định hướng dẫn thực hiện Luật quản lý thuế mới. Do vậy với việc ban hành nghị định hướng dẫn này, doanh nghiệp yên tâm là có thể sử dụng hóa đơn giấy đến ngày 30-6-2022.

Thông tin từ Tổng cục Thuế cho biết tính đến hết tháng 8-2020, cả nước có khoảng 300.000 doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn điện tử, chưa kể hơn 300 doanh nghiệp đã phát hành hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế.

Riêng tại TP.HCM, số lượng doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử tính đến 30-9 đạt 126.516 doanh nghiệp, tương đương 62,21% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động có sử dụng hóa đơn.

Thời hạn để doanh nghiệp chuyển đổi sang hóa đơn điện tử không còn nhiều, doanh nghiệp nên chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, hạ tầng và con người để áp dụng hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, tránh tình trạng bị động hay rủi ro, chậm thời gian chuyển đổi sang hóa đơn điện tử.

Về lợi ích, hóa đơn điện tử giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian, giảm các thủ tục hành chính với cơ quan Thuế. Sử dụng hóa đơn điện tử doanh nghiệp không lo bị thất lạc, mất mát hóa đơn từ đó tiết kiệm khoản chi phí nộp phạt khi mất, hỏng hóa đơn.

Doanh nghiệp thực hiện phát hành và gửi hóa đơn cho khách hàng một cách tiện lợi thông qua các phương tiện truyền thông internet đơn giản như Email, sms… Từ đó giúp khách hàng không phải đợi quá lâu để lấy hóa đơn hoặc tình trạng nhân viên “gian lận” không xuất hóa đơn cho khách.

Với việc triển khai hóa đơn điện tử, không những doanh nghiệp nhận được những giá trị hữu hình mà còn nhận được những giá trị vô hình khác, không thể quy đổi thành tiền. Các giá trị có thể kể đến là giá trị cơ hội khi cung cấp cho khách hàng dịch vụ hiện đại, nhanh chóng, tiện ích, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu của doanh nghiệp, tạo trải nghiêm khách hàng tốt khi cung cấp sản phẩm dịch vụ.

Theo các chuyên gia, rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp chính là tư duy cũ và tâm lý ngại chuyển mình. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp muốn tồn tại trong thương trường khốc liệt như hiện nay thì doanh nghiệp không thể giữ cách thức hoạt động cũ bởi việc chuyển đổi từ hóa đơn giấy sang hóa đơn điện tử chỉ còn là vấn đề về thời gian.

Công ty TCT là một trong những đơn vị đầu tiên cung cấp giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử được Tổng cục Thuế thẩm định và chứng nhận từ năm 2011. Phần mềm hóa đơn điện tử TCT-invoice.vn của Công ty Nam Phương đáp ứng đầy đủ các nghiệp vụ cần thiết của hóa đơn điện tử và đã triển khai thành công cho rất nhiều doanh nghiệp.

Luật Quản lý thuế (sửa đổi) vừa được Quốc hội biểu quyết thông qua sáng nay (13/6), với hơn 91,3% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Luật gồm 17 chương 152 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 151 (Quy định về hóa đơn, chứng từ điện tử có hiệu lực từ ngày 1/7/2022). Các cơ quan, tổ chức, cá nhân được khuyến khích áp dụng quy định về hóa đơn, chứng từ điện tử của luật này trước ngày 1/7/2022.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra và Cơ quan soạn thảo bổ sung hành vi nghiêm cấm trong việc chuyển giá vào khoản 1 Điều 6 của dự thảo Luật. Đồng thời, hành vi trốn thuế đã bao hàm nội dung về tránh thuế, do vậy UBTVQH xin Quốc hội không bổ sung trong dự thảo Luật. Theo đó, khoản 1 Điều này được quy định như sau: "Thông đồng, móc nối, bao che giữa người nộp thuế và công chức, cơ quan quản lý thuế để chuyển giá, trốn thuế", ông Nguyễn Đức Hải nêu rõ.

Ngoài ra, rà soát bỏ quy định về hành vi bị cấm tại khoản 3 Điều 95 về hệ thống thông tin của người nộp thuế tại dự thảo Luật trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 để bổ sung hành vi bị cấm đối với việc làm sai lệch, sử dụng sai mục đích, truy cập trái phép, phá huỷ hệ thống thông tin về người nộp thuế tại khoản 8 Điều 6 của dự thảo Luật.

Riêng hành vi cấm xuất hoá đơn ảo, làm hợp lý hoá chi phí đã được quy định tại khoản 7 Điều 6 của dự thảo Luật, do đó, UBTVQH xin Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật đã trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 lần này.

Thông đồng, móc nối, bao che giữa người nộp thuế và công chức, cơ quan quản lý thuế để chuyển giá, trốn thuế.

Gây phiền hà, sách nhiễu đối với người nộp thuế.

Lợi dụng để chiếm đoạt hoặc sử dụng trái phép tiền thuế.

Cố tình không kê khai hoặc kê khai thuế không đầy đủ, kịp thời, chính xác về số tiền thuế phải nộp.

Cản trở công chức quản lý thuế thi hành công vụ.

Sử dụng mã số thuế của người nộp thuế khác để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hoặc cho người khác sử dụng mã số thuế của mình không đúng quy định của pháp luật.

Bán hàng, cung cấp dịch vụ không xuất hóa đơn theo quy định của pháp luật, sử dụng hóa đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn.

Làm sai lệch, sử dụng sai mục đích, truy cập trái phép, phá hủy hệ thống thông tin về người nộp thuế./.

Tham khảo luật quản lý: Tại đây

Việc sử dụng hóa đơn điện tử đang trở thành xu thế phát triển tất yếu, mang lại nhiều lợi ích cho cả người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan thuế. Hóa đơn điện tử là hóa đơn được thể hiện ở dạng dữ liệu điện tử do tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập, ghi nhận thông tin bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, ký số, ký điện tử theo quy định tại Nghị định 119/2018/NĐ-CP bằng phương tiện điện tử, bao gồm cả trường hợp hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Theo Nghị định 119 ngày 12/9/2018 của Chính phủ quy định về hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, lộ trình chuyển đổi từ việc sử dụng hóa đơn tự in, hóa đơn giấy sang hóa đơn điện tử được thực hiện trong vòng 24 tháng, từ ngày 1/11/2018 đến ngày 1/11/2020.  Theo đó, nhóm doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn điện tử trước ngày 1/11/2018 thì vẫn tiếp tục dùng bình thường, không cần thay đổi; còn nhóm doanh nghiệp chưa sử dụng hóa đơn điện tử được phép dùng hóa đơn giấy đến hết ngày 31/10/2020 và bắt buộc phải chuyển sang dùng hóa đơn điện tử từ ngày 1/11/2020.

Đối với chữ ký số, sau hơn 10 năm triển khai, đến nay chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số đã trở thành một dịch vụ CNTT quan trọng và ngày càng phổ biến, góp phần thúc đẩy ứng dụng CNTT, xây dựng Chính phủ điện tử và phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam. Chữ ký số được đánh giá là giải pháp quan trọng để đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu, tính xác thực và tính chống chối bỏ trong các giao dịch điện tử. Đặc biệt, các giao dịch điện tử sử dụng chữ ký số mang tính pháp lý và được pháp luật bảo hộ, phục vụ hoạt động quản lý, điều hành của cơ quan nhà nước, triển khai các dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân và doanh nghiệp cũng như các hoạt động phát triển thương mại điện tử.

Theo số liệu của Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (NEAC), hiện tại, thị trường chữ ký số công cộng đã có sự tham gia của 10 nhà cung cấp dịch vụ gồm TCT-Invoice, VNPT-CA, BKAV-CA, FPT-CA, Viettel-CA, Safe-CA, SmartSign (VinaCA), CA2 (Nacencom), Newtel-CA, EFY-CA và TrustCA. Đại diên lãnh đạo NEAC đánh giá, một trong những kết quả đáng ghi nhận của chữ ký số sau hơn 10 năm được triển khai là đã góp phần cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội… Đặc biệt trong lĩnh vực thuế, gần 100% doanh nghiệp đã thực hiện các thủ tục qua mạng sử dụng chữ ký số.

Theo luật sư, do chưa có quy định rõ ràng nên hiện nay những DN đã chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử vẫn phải in song song hóa đơn giấy để vận chuyển hàng hóa đi đường vì lo bị "ách" lại nếu không có hóa đơn chứng từ.

Theo ông Xoa, đây là vấn đề khiến DN rất lo lắng nhưng bản dự thảo thông tư hướng dẫn nghị định 119 mới đây cũng chưa giải quyết được vướng mắc của DN. Chẳng hạn, theo dự thảo, với trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử, khi đi trên đường DN không cần in hóa đơn giấy. Khi cần kiểm tra hàng, người có thẩm quyền sẽ phải truy cập cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế để tra cứu thông tin.

Nhưng ở trường hợp bất khả kháng lại quy định rất lòng vòng, không biết thực hiện thế nào. Cụ thể, nếu không truy cập được vào hệ thống, dự thảo quy định người vận chuyển nếu có hóa đơn giấy xuất trình cho người có thẩm quyền thì hàng hóa sẽ được lưu thông. Còn nếu người vận chuyển hàng hóa không có chứng từ giấy, khi ấy người có thẩm quyền... phải truy cập cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế để kiểm tra, xác nhận hóa đơn điện tử của DN.

"Nếu vẫn không thể truy cập mạng Internet, liệu có cho lưu thông hàng hóa tiếp tục hay không?" - ông Xoa đặt câu hỏi.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, chính vướng mắc về vận chuyển hàng hóa trên đường khiến nhiều DN đã sử dụng hóa đơn điện tử vẫn phải in song song ra giấy. Nhiều DN khi mua hàng cũng cứ đòi hóa đơn giấy cho chắc ăn, nếu không in hóa đơn giấy sẽ... không mua.

Hiện các bệnh viện cũng phải "vừa điện tử vừa giấy". Lý do là một số công ty bảo hiểm không chấp nhận chi bồi thường cho người bệnh bằng hóa đơn điện tử nên người bệnh đề nghị bệnh viện cung cấp hóa đơn điện tử chuyển đổi sang hóa đơn giấy.