500 ngàn đồng trong nháy mắt

Nơi tôi - một đứa sinh viên vừa tốt nghiệp với mảnh bằng Cao đẳng chuyên ngành kế toán loại khá - làm việc là một công ty nhỏ, chuyên nhận làm kế toán cho các công ty khác. Ra trường có việc ngay, lại đúng chuyên ngành, thế là tôi đi làm. Thời gian biểu gần như hành chính, tôi vẫn có thể học lớp hoàn thiện Đại học buổi tối.

Một buổi, sếp gọi tôi vào phòng, hỏi có mang chứng minh thư đi không. Tôi gật đầu. Sếp giao cho tôi đi làm thủ tục mua hoá đơn tài chính (VAT) cho một doanh nghiệp mới thành lập. Vì tôi mới làm lần đầu, nên có thêm một nhân viên cũ "hộ tống".

Tôi đến Chi cục thuế nơi công ty mới mở kia "đóng đô". Cực kỳ đơn giản, chỉ việc vào nộp hồ sơ, ghi số chứng minh thư và lấy giấy hẹn 10 ngày sau đến in hoa don gia re. Trong 10 ngày ấy chi cục thuế tiến hành kiểm tra tư cách pháp nhân cũng như tình trạng hoạt động của doanh nghiệp. Nếu cho phép doanh nghiệp mua hoá đơn, là tôi đến mua. Vậy là xong.

Vài hôm sau, chị làm cùng công ty hỏi tôi một câu rất lạ: "Thế vụ này được bao nhiêu hả em?". Tôi tròn mắt: "Vụ nào cơ?" "Thì cái vụ mua hoá đơn lần trước em làm ấy...". Tôi tá hoả lên khi nghe bà chị kia buông một câu gọn lỏn: "Thế sếp không nói gì với em trước sao?". Quá hoang mang, tôi cố gặng hỏi bà đồng nghiệp. Nhưng tôi càng sốt ruột, mấy bà này càng dửng dưng kiểu "không liên quan" và không muốn "dây" vào.

Mãi một tuần sau, khi đã có được vài người thân thân trong phòng, tôi mới hiểu ngọn nguồn công việc vừa làm của mình là gì. Hầu như người nào trong công ty cũng từng làm một lần, sau đó ý thức được sự nguy hiểm nên không ai làm nữa. Và đương nhiên, sếp phải... lừa những nhân viên mới như tôi!

Một tuần sau, sếp đưa tôi phong bì tiền "thưởng vì làm việc tốt". Cầm 500.000đ, số tiền được hưởng sau "vụ" này mà người tôi run lên, chẳng còn đâu tâm trí mà làm việc. Nhớ lại cái nháy mắt của sếp: "Sau này em còn kiếm được nhiều hơn thế nếu chịu khó làm cho anh", tôi thấy sống lưng ớn lạnh.

Và nỗi ám ảnh của kẻ vô tình phạm tội

Tôi đã làm gì ư? Đại khái là thế này: Giám đốc công ty tôi thông đồng với công ty thứ hai kia (tạm gọi là công ty B). Công ty B lập nên với đăng ký kinh doanh gồm nhiều ngành nghề khác nhau, mục đích là để được quyền mua hoá đơn đỏ. Trên thực tế, công ty B không hề hoạt động mà chỉ đứng tên để cho hoá đơn có giá trị pháp lý.

Nói đến hoá đơn đỏ thì dân tài chính ai cũng biết rõ nó là tờ giấy có giá trị pháp lý với cơ quan thuế và doanh nghiệp, có tác dụng thanh toán tiền. Tờ hoá đơn đỏ được dùng để hợp pháp hoá chứng từ với những cơ quan làm ăn phi pháp.

Khi đã có in hoa don VAT trong tay, công ty B sẽ bán hoá đơn này cho những người có nhu cầu mua, thường là các doanh nghiệp. Sau đó các doanh nghiệp sẽ hợp thức hoá đầu vào (hóa đơn nhập khẩu) để gian lận trong kê khai nộp thuế, hoàn thuế GTGT, nhằm làm thất thoát tiền thuế của ngân sách nhà nước.

Thực tế, tờ in hoa don gia re có thể bị bán qua tay nhiều công ty và mục đích sử dụng thì có trời mới biết! Chỉ có điều, nếu vụ lậu thuế vỡ lở, cơ quan điều tra sẽ bắt đầu từ người đi mua hoá đơn để lần ra manh mối. Và nguy cơ bị truy tố hình sự trước pháp luật rất cao dù người mua có thể vô tình hay cố ý liên quan.

Người ngốc nghếch đó là tôi. 500.000đ "lại quả" của sếp có cứu tôi khi tôi bị truy tố và hoàn toàn có nguy cơ ngồi tù không? Những ngày đó, đọc tin báo đưa về đường dây mua bán hoá đơn thuế bị phanh phui, tôi gần như gục ngã: khi nào sẽ đến lượt mình?

Sau lần ấy, tôi cũng như các đồng nghiệp không bao giờ nhận làm những việc như vậy nữa. Cho dù là khoản lợi lộc thu được có thể khiến họ thay đổi được cuộc sống, nhưng họ không thể đánh đổi cả một cuộc đời...

Khi không lôi kéo được nhân viên công ty, các sếp bắt đầu tìm những người bên ngoài: có khi là ông xe ôm, hoặc một người lao động nào đó. Nhưng vì họ quá ngờ nghệch, chẳng biết gì ngoài việc chìa chứng minh thư nên không thể khiến cho Chi cục thuế tin tưởng mà cấp phép mua. Thế là các sếp bắt đầu "tung chiêu" đến các sinh viên năm 3, 4.

Với mức lương "học việc" 500.000đ - 700.000đ/ tháng, các sinh viên chỉ việc cầm chứng minh thư tiến hành đi giao dịch. Họ cũng như tôi, không biết gì và cũng không ai trong công ty dám nói với họ rằng họ đang bị nguy hiểm, vì ai cũng muốn yên thân mình. Cuối cùng, không chịu nổi căng thẳng và sự day dứt, tôi bỏ việc.